MD Clinic

Otyłość – pomijany problem zdrowia Polaków

O otyłości słyszy się ostatnio coraz częściej. Staje się ona dostrzegalnym problemem zdrowotnym, który niesie za sobą osobistą tragedię wielu osób i rodzin. Widoczna jest na ulicy, w środkach komunikacji miejskiej, a nawet w przedszkolach. Niezależnie od wieku otyłych osób, przypadłość ta wkrada się w ludzkie życia powoli je niszcząc. Paradoksalnie – im bardziej widoczna, tym bardziej wydaje się być „zamiatana pod dywan” przez polski system ochrony zdrowia. Na szczęście są osoby, które nie boją się wyrażać opinii w tej sprawie i walczą o poprawę sytuacji. O konieczności współpracy różnych specjalistów i opracowywaniu ujednoliconych standardów w opiece nad otyłymi rozmawiano m.in. na IV Zjeździe Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością.

Obecnie w Polsce nie istnieje specjalizacja lekarska (obesitologia), która miałaby zajmować się leczeniem otyłości. Konsekwencją jej braku są większe wymagania stawiane lekarzom różnych specjalności, a przede wszystkim lekarzom rodzinnym, którzy muszą stać się „fachowcami od wszystkiego”. Taka sytuacja wiąże się z coraz gorszym funkcjonowaniem systemu jako całości, ponieważ ani pacjent, ani lekarz nie mogą czuć się w nim komfortowo.

Leczenie otyłości jest procesem długotrwałym, uzależnionym od bardzo wielu czynników. Oznacza to, że lekarze i inni specjaliści powinni podchodzić do tej szczególnej grupy pacjentów (szczególnej, ponieważ utworzonej przez osoby w różnym wieku, z różnymi chorobami współistniejącymi) w sposób kompleksowy. Niemal każdą specjalność medyczną da się powiązać z otyłością, a szereg (na pozór odległych) chorób może mieć wspólny mianownik, jakim jest właśnie nadmiar masy ciała.  Zatem tylko całościowe podejście do problemu przez specjalistów i spojrzenie na otyłość z szerszej perspektywy może zagwarantować sukces. Niemniej jednak, istotna jest postawa samego pacjenta, który powinien dostrzegać potrzebę uzyskania pomocy.

Dobrze znany slogan „profilaktyka tańsza od leczenia”. W przypadku otyłości wydaje się być szczególnie prawdziwy. Fakt zależności występowania wielu chorób (choroby układu krążenia, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zespół metaboliczny, nowotwory, a nawet choroby narządu ruchu) od nadmiernej masy ciała potwierdzają liczne badania naukowe.

Specjaliści różnych dziedzin bardzo często w swojej praktyce zawodowej zajmują się właśnie skutkami otyłości. Internista próbuje obniżyć ciśnienie tętnicze, czy poziom cholesterolu, kardiolog leczy niewydolność serca, zawały, diabetolog zajmuje się unormowaniem glikemii, onkolog walczy z rakiem jelita grubego, dietetyk stara się zmienić nawyki żywieniowe i łącznie z psychologiem – dodaje sił i motywuje. Równie istotną rolę w procesie leczenia odgrywają rehabilitanci i w niektórych przypadkach także chirurdzy.

Otyłość patologiczna może być leczona metodami operacyjnymi – najczęściej endoskopowymi. Zajmuje się tym chirurgia bariatryczna. Indywidualne podejście do każdego pacjenta pozwala wybrać optymalny dla niego sposób leczenia. Ponadto w ustawie z 24 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazuje się na potrzebę leczenia patologicznie otyłych pacjentów metodami chirurgicznymi ze względu na ryzyko wystąpienia u nich wielu powikłań. Oznacza to, że leczenie takie może być refundowane.

Postępująca epidemia otyłości uzasadnia ideę wprowadzania kompleksowości do profilaktyki i leczenia otyłości. Doświadczony zespół specjalistów zajmujących się leczeniem otyłości wraz z odpowiednio zmotywowanym pacjentem może okazać się kluczem do sukcesu. Redukcja masy ciała, poprawa ogólnej wydolności organizmu, lepsze samopoczucie i funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i zawodowym – to tylko niektóre z korzyści, które pacjent może uzyskać poddając się specjalistycznemu leczeniu.