EMG
EMG – elektromiografia badanie elektrofizjologiczne pozwalające na ocenę funkcjonowania mięśni oraz nerwów. Badanie EMG pozwala zdiagnozować wiele chorób min. choroby neurologiczne, układu mięśniowego. Dzięki badaniu można zlokalizować zmiany jakie zachodzą oraz ustalić ich patologię.
Wskazania do wykonania EMG:
- miopatia
- polineuropatia
- choroba neuronu ruchowego
- splot L-S
- neuropatia nerwu łokciowego
- ZCN obustronny
- zespół cieśni nadgarstka
- badanie przewodzenia we włóknach czuciowych
- badanie przewodzenia we włóknach ruchowych oraz Fali M
- tężyczka
Badanie EMG czyli elektromiograficzne jest jednym z podstawowych badań stosowanych w diagnostyce chorób mięśni i nerwów obwodowych. Za pomocą tego badania możemy precyzyjnie ustalić lokalizację, stopień uszkodzenia, charakter zmian patologicznych oraz ocenić dynamikę procesu chorobowego (ostry, przewlekły). Badanie EMG składa się z dwóch elementów: elektroneurografii ENG (badania przewodnictwa nerwowego) oraz właściwej elektromiografii EMG czyli badania czynności elektrycznej mięśni.
Czas trwania badania zależy od ilości zbadanych nerwów i mięśni. Po badaniu pacjent od razu może powrócić do codziennej aktywności.
Elektroneurografia – badanie przewodnictwa nerwowego
Badanie to pozwala ocenić stan funkcjonalny nerwów obwodowych na podstawie ich stopnia pobudliwości, zdolności i prędkości przewodzenia impulsów. Dzięki elektroneurografii możemy określić rodzaj uszkodzenia nerwu, niekiedy jego lokalizację oraz nasilenie zmian.
Badanie przeprowadza się w większości przypadków przy użyciu płaskich elektrod powierzchniowych przyklejanych do skóry nad mięśniem unerwianym przez nerw który chcemy zbadać. Następnie stymuluje się nerw wzdłuż jego przebiegu (w miejscach najłatwiej dostępnych) słabym bodźcem elektrycznym. Stosuje się prąd o bardzo niewielkim napięciu i natężeniu, całkowicie bezpieczny dla organizmu. Bodźce trwają ułamek sekundy i są odczuwane przez pacjenta jako delikatne impulsy zazwyczaj niebolesne. Badanie jest nieinwazyjne, nieszkodliwe, może być powtarzane wielokrotnie.
Badanie elektroneurograficzne przeprowadza się w ciepłym pomieszczeniu, w temperaturze 22-25 C, ażeby zapewnić stałą temperaturę w badanej kończynie. W przypadku zimnej kończyny zachodzi konieczność jej ogrzania za pomocą np. ciepłej wody. Jeśli badanie zostanie przeprowadzone na zimnej kończynie możemy otrzymać fałszywie nieprawidłowe wyniki. Pacjent w czasie badania leży w wygodnej pozycji na łóżku, powinien mieć całkowicie rozluźnione mięśnie (wtedy badanie jest praktycznie niebolesne, trwa krócej –nie występują wtedy artefakty ruchowe).Stymulację rozpoczyna się od bardzo słabego natężenia bodźca, w celu przyzwyczajenia osoby badanej do działającego prądu, i następnie stopniowo zwiększa żeby pobudzić wszystkie włókna w danym nerwie. Jeśli badanie jest nieprzyjemne dla pacjenta można je w każdej chwili przerwać. Jednak większość osób toleruje je dobrze.
W większości przypadków celem oceny funkcjonalności nerwów obwodowych wykonuje się tylko elektroneurografię, jeśli zachodzi taka potrzeba wykonuje się również badanie właściwej elektromiografii (czyli badanie mięśnia).
Czas trwania badania zależy od ilości zbadanych nerwów (30 – 60 min)
Elektromiografia EMG: badanie czynności elektrycznej mięśni
Celem badania EMG jest potwierdzenie lub wykluczenie uszkodzenia mięśnia. Badanie elektromiograficzne wykonuje się za pomocą specjalnej cienkiej elektrody igłowej jednorazowego użytku, która jest wkłuwana do mięśnia, który jest uprzednio dezynfekowany. Warunkiem uzyskania wiarygodnego wyniku jest rejestracja zapisu z kilku okolic mięśnia, co wiąże się z koniecznością zmiany położenia elektrody. W trakcie badania występować może uczucie dyskomfortu związanego z ukłuciem. Badanie wykonuje się w pozycji leżącej, w spoczynku (kiedy mięsień jest całkowicie rozluźniony) i podczas skurczu mięśnia. Do wykonania pełnego badania elektromiograficznego konieczna jest współpraca pacjenta. Mierzone potencjały są widoczne na monitorze komputera i również przekształcane w sygnał akustyczny słyszalny przez głośnik.
Badanie jest małoinwazyjne. Z powodu wprowadzania igły w mięsień, w ciągu 1-2 dni po badaniu może być odczuwalna niewielka tkliwość mięśnia który był badany, rzadko zdarzają się drobne zasinienia. Po badaniu można w pełni powrócić do codziennej aktywności. Względnym przeciwskazaniem do badania są koagulopatie oraz przyjmowanie leków obniżających krzepliwość krwi (acenokumarol, heparyna). Należy również uprzedzić wykonującego badanie o stosowaniu aspiryny.
Czas trwania badania zależy od ilości zbadanych mięśni (30min – 2h).
Próba tężyczkowa
Wykonuje się u osób z podejrzeniem tężyczki. Pacjent w czasie badania pozostaje w pozycji leżącej. Badający lekarz zakłada mu na ramię opaskę uciskową (mankiet aparatu do mierzenia ciśnienia), wkłuwa elektrodę igłową w mięsień międzykostny I (miedzy kciukiem i palcem wskazującym), następnie zaciska opaskę wywołując czasowe niedokrwienie kończyny poniżej opaski. W tym czasie ręka drętwieje. Badający prosi pacjenta o bardzo intensywne oddychanie przez ok. 2 minuty (hiperwentylacja). Po kilku minutach opaska zostaje zwolniona, wówczas pojawia się uczucie ciepła i mrowienia w tej kończynie.
Badanie trwa ok. 20 minut. Jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta, nie ma żadnych skutków ubocznych.
Próba miasteniczna
W przypadku próby miastenicznej określony nerw stymuluje się seriami bodźców elektrycznych. Wykonuje się z użyciem elektrod powierzchniowych, podobnie jak badanie elektroneurograficzne, z tą różnicą że badany nerw stymuluje się w jednym punkcie i nie pojedynczym bodźcem jak w badaniu elektroneurograficznym, tylko seriami następujących po sobie bodźców. Badanie jest dość nieprzyjemne, ale krótkotrwałe. Badanie jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta, nie ma żadnych działań niepożądanych oprócz niewielkiego dyskomfortu bólowego. Wykonuje się je u osób z podejrzeniem chorób złącza nerwowo-mięśniowego (miastenia, zespół miasteniczny).